Korisnici Azilnog centra u Vranju imali su priliku da 29. jula 2025. godine posete Manastir Svetog Stefana u selu Gornje Žapsko, mesto duhovnog mira i bogate istorije, udaljeno svega nekoliko kilometara od Vranja. U poseti je učestvovalo 27 korisnika iz Ukrajine, koji su tokom obilaska imali priliku da čuju priče o prošlosti manastira i značaju ovog svetog mesta.

Manastir, koji danas čuva sestrinstvo, posvećen je prenosu moštiju Svetog prvomučenika i arhiđakona Stefana. Podignut je 1843. godine na temeljima starijih bogomolja, o čijoj se prošlosti zna veoma malo zbog uništavanja pisanih tragova. Sve do Prvog balkanskog rata 1912. godine nalazio se na granici Srbije i tadašnjeg Osmanskog carstva, pa je krajem 19. i početkom 20. veka imao dvojaku – i misionarsku i stratešku ulogu. U tom periodu, u manastiru je delovala versko-učiteljska škola, poznata kao Psaltirska bogoslovija.

Istorija manastira povezana je i sa znamenitim ličnostima – deda Svetog Justina Ćelijskog službovao je u ovom manastiru, dok je njegov otac završio školu u okviru manastira. Nakon Prvog svetskog rata u manastiru je boravio i ruski belogardijski oficir Nikolaj Sofronjicki, koji je pomagao u njegovom očuvanju. Danas sestrinstvo neguje vizantijsku tradiciju ikonopisa i pojanja, prevodi spise Svetog Pajsija Svetogorca i izrađuje prirodne preparate od lekovitog bilja.

Tokom posete, monahinje su korisnicima prenele priče o istoriji i duhovnoj važnosti manastira, a zatim ih počastile skromnim posluženjem u manastirskoj trpezariji. Nakon obilaska, učesnici su nastavili druženje uz zajednički ručak u jednom od obližnjih restorana. Svi su poneli lepe utiske i izrazili želju da ovakve posete postanu deo redovnih aktivnosti.

Ova aktivnost je deo kulturnog programa koji realizuje Ekumenska humanitarna organizacija (EHO) u saradnji sa Komesarijatom za izbeglice i migracije Republike Srbije (KIRS) u okviru projekta podržanog od strane UMCOR-a (United Methodist Committee on Relief), sa ciljem unapređenja socijalne inkluzije, kulturnog upoznavanja i jačanja psihosocijalne podrške za korisnike Azilnog centra u Vranju.