Besplatna pravna pomoć - šta je to i ko ima pravo na nju
17. May 2021.
Novina od oktobra meseca 2019. godine jeste Zakon o besplatnoj pravnoj pomoći ("Sl. glasnik RS", br. 87/2018) koji je na svojstven način regulisao pružanje besplatne pravne pomoći. Besplatna pravna pomoć sastoji se od pružanja pravnih saveta, sastavljanja podnesaka, zastupanja i odbrane.
Pravna pomoć je za korisnika besplatna ukoliko ispunjava jedan od dva uslova, i to:
1) ispunjava uslove da bude korisnik prava na novčanu socijalnu pomoć saglasno zakonu kojim se uređuje socijalna zaštita ili korisnik prava na dečiji dodatak saglasno zakonu kojim se uređuje finansijska podrška porodici sa decom, kao i članovima njegove porodice odnosno zajedničkog domaćinstva, čiji je krug određen ovim zakonima;
2) ne ispunjava uslove da bude korisnik prava na novčanu socijalnu pomoć ili na dečiji dodatak, ali bi zbog plaćanja pravne pomoći iz sopstvenih prihoda u konkretnoj pravnoj stvari ispunilo uslove da postane korisnik prava na novčanu socijalnu pomoć ili na dečiji dodatak.
Takođe, korisnik besplatne pravne pomoći bez ispunjenja jednog od gore navedenih uslova, može biti i:
1) dete o čijem se pravu, obavezi ili interesu zasnovanom na zakonu odlučuje u postupku pred sudom, drugim državnim organom odnosno organom javne vlasti;
2) lica prema kome se izvršava mera bezbednosti obaveznog psihijatrijskog lečenja i čuvanja u zdravstvenoj ustanovi ili zaštitna mera obaveznog psihijatrijskog lečenja;
3) lice prema kome se vodi postupak delimičnog ili potpunog lišenja ili vraćanja poslovne sposobnosti;
4) lice koje ostvaruje pravnu zaštitu od nasilja u porodici;
5) lice koje ostvaruje pravnu zaštitu od torture, nečovečnog ili ponižavajućeg postupanja ili kažnjavanja ili trgovine ljudima;
6) lice koje traži azil u Republici Srbiji;
7) izbeglica, lice pod supsidijarnom zaštitom ili interno raseljeno lice;
8) osoba sa invaliditetom;
9) dete koje je zaštićeno uslugom smeštaja u sistemu socijalne zaštite;
10) deca i mladi kojima je prestala usluga socijalnog smeštaja do navršene 26 godine života;
11) odrasla i stara licima koja su bez sopstvenog pristanka smeštena u ustanovu socijalne zaštite;
12) lice koje ostvaruje pravo na utvrđivanje vremena i mesta rođenja saglasno zakonu kojim se uređuje vanparnični postupak;
13) lice koje je pogođeno postupkom prinudnog iseljenja i preseljenja u skladu sa zakonom kojim se uređuje stanovanje.
Za svaki od ovih uslova, važno je da se radi o licu koji je državljanin Republike Srbije, licu bez državljanstva, strani državljanin sa stalnim nastanjenjem u Republici Srbiji i drugo lice koje ima pravo na besplatnu pravnu pomoć prema drugom zakonu ili potvrđenom međunarodnom ugovoru.